Oldenhof, Herman Martinus

Oldenhof, Herman Martinus

Herman Martinus Oldenhof werd op 17 september 1899 te Apeldoorn geboren en doorliep in zijn geboorteplaats de H.B.S. Daarna behaalde hij enkele akten, die van belang waren voor het werk op een gemeentesecretarie. Van 1917 tot 1920 was Oldenhof werkzaam op de gemeentesecretarie van Apeldoorn en van 1920 tot 1929 werkte hij op  de gemeentesecretarie in Hilversum. Nadat hij op deze manier grondige kennis van het gemeentelijk bestuursapparaat had opgedaan, solliciteerde hij met succes naar het ambt van burgemeester. Oldenhof is in 1925 getrouwd met  Aleida Hermina Alberdina den Hartog. Zij was de dochter van de in die tijd bekende gereformeerde theoloog Arie den Hartog. Het echtpaar kreeg vier kinderen.

Loopbaan
Van 1929 tot 1936 is Oldenhof burgemeester van de gemeenten Lopik, Jaarsveld en Willige Langerak geweest. Vervolgens was hij van 1936 tot 1942 en van 1945 tot 1952 burgemeester van Kampen. In 1942 werd Oldenhof door de bezetter uit zijn ambt gezet en opgevolgd door de NSB’er F.F.Sandberg. In 1952 werd Oldenhof opgevolgd door W. Berghuis. Hij vertrok zelf naar de  gemeente Ede waar hij tot 1962 burgemeester zou zijn.(1,2)

De installatie
Oldenhof werd op 15 januari 1952 benoemd tot burgemeester van de gemeente Ede en op 2 februari 1952 door loco-burgemeester Marten Wiegeraadt in zijn ambt geïnstalleerd in het bijzijn van de voltallige gemeenteraad. Deze feestelijke gebeurtenis vond plaats in het gebouw “Rehoboth” aan de Driehoek 17, want het toenmalige gemeentehuis was te klein was voor de plechtigheid. De familie Oldenhof woonde aanvankelijk aan de Stationsweg, op nummer 37. In 1953 kocht de gemeente Ede een ambtswoning voor de burgemeestersfamilie aan de Oude Arnhemseweg 19. (2)

Hoe het begon
Toen burgemeester Oldenhof  tot burgemeester van Ede werd benoemd stond hij voor een bijzonder zware taak. Hij moest de  populaire burgemeester Boot opvolgen.  Daar kwam nog bij dat een grote groep van de Edese bevolking er vast op had gerekend dat Ede na burgemeester Boot, die lid was van de Antirevolutionaire partij( A.R.P.) een  burgemeester van Christelijk-Historische huize zou krijgen, de CHU was immers de grootste partij in Ede. 

Burgemeester Oldenhof ging echter rustig zijn eigen gang. Hij was een stuwend en werkkrachtig bestuurder met een open menselijke instelling en een groot gevoel voor humor. Ook had burgemeester zakelijk inzicht. Hij leidde met succes de onderhandelingen over de aankoop van de Roekelse bossen en van het landgoed De Bevermeer door de gemeente Ede. (1,2)

Groei van Ede in cijfers tijdens de burgemeester Oldenhof
In 1950 telde de gemeente Ede 45.896 inwoners. In 1952, het jaar dat Oldenhof burgemeester werd, 47.656. Ede bleek een aantrekkelijke woongemeente en daarnaast lag het geboortecijfer in deze gemeente hoog. Deze groei zette onder Oldenhof verder  door, in 1962 woonden er al 60.162 mensen.

De oppervlakte van de gemeente bleef in de periode 1948-1986 nagenoeg onveranderd. Op 1 januari 1948 was de totale oppervlakte 32.447 ha. Op 1 januari 1967 bedroeg het grondgebied nog maar 31.983 ha. De oppervlakte van de gemeente Ede was verminderd door o.a. grenswijzigingen met de gemeente Veenendaal. Op 1 januari 1960 werd Gelders Veenendaal, met haar 4254 inwoners toegevoegd aan Stichts Veenendaal dat tot de provincie Utrecht behoorde. Ondanks deze aderlating vroeg de voortdurende groei aan inwoners voor een ambitieus woningbouwprogramma. In 1952 waren 10.085 woningen, in 1962 was dit aantal gegroeid tot 14.071. 

Werk aan de winkel
Bij zijn aantreden was er een waslijst met punten die direct de aandacht van de nieuwe burgemeester opeiste. Zo beschikte de gemeente niet over een raadzaal. Het gemeentebestuur vergaderde doorgaans in de Hof van Gelderland. Het gemeentehuis en het bureau van gemeentewerken waren veel te klein. Beide waren gehuisvest in de Villa Sterrenberg. Verder was er een enorm te kort aan lokalen en/of gebouwen voor het lager en Ulo-onderwijs, gymnastieklokalen ontbraken vrijwel geheel. In sommige delen van Ede bestond de straatverlichting nog uit oude gaslantaarns. In de buitengebieden ontbrak soms elektriciteit en/of waterleiding compleet. En Ede had geen doelmatige brandweerkazerne.

In de 10 jaar dat Oldenhof burgemeester was, veranderde er veel in de gemeente Ede. Er werden veel nieuwe scholen gebouwd: de landbouwhuishoudschool, de hogere landbouwschool, de kweekschool voor onderwijzers, de machinistenschool voor de wegenbouw (SOMA) en het christelijk streeklyceum. In Ede, Harskamp en Ederveen werden rioolwaterzuiveringsinstallaties aangelegd. Bennekom, Lunteren en Otterlo zouden later volgen. Verder kreeg de hele gemeente elektrische straatverlichting, werd de vuilnisophaaldienst een gemeentelijke dienst en werden er maar liefst zeven sportvelden met kleedaccommodaties aangelegd. Verder werden tijdens de ambtsperiode van burgemeester o.a. de openbare bibliotheek opgericht, de muziekkoepel op de markt gebouwd ,  de Doesburgermolen gerestaureerd  enz. 

Talrijke  Nevenfuncties
Burgemeester Oldenhof beschikte over een benijdenswaardige werkkracht. Daardoor was het hem mogelijk naast zijn burgemeestersambt en  zijn lidmaatschap van de Provinciale Staten nog tal van andere functies te aanvaarden op politiek en maatschappelijk gebied. Het waren zonder uitzondering functies, die geen enkel persoonlijk voordeel opleverden en dat was ook typerend voor de persoon van de heer Oldenhof. Zo was hij sinds 1939 o.a. bestuurslid van het nationale park De Hoge Veluwe, adviseur van het Protestants Christelijk Streekziekenhuis te Bennekom. Ook was hij  voorzitter van de Stichting Edese Schaapskudde en voorzitter van de Vereniging Oud Ede, een functie die hij eenentwintig jaar zou bekleden. En dat was nog maar een kleine greep uit de meer dan 25  functies, die de burgemeester in zijn vrije tijd vervulde.  

Het Vertrek
8 juni 1962: burgemeester Oldenhof vertrekt. Hij werd benoemd tot lid van Gedeputeerde Staten van Gelderland. Als lid van het college van Gedeputeerde Staten kreeg de heer Oldenhof in de eerste plaats het beheer over de portefeuille 'wegen en verkeer', daarnaast ook  het toezicht op de gemeentebesturen en het personeelsbeleid. 

In de op zaterdagmiddag 23 juni 1962 gehouden vergadering in de Bergpoort namen de Edese raad en wethouders afscheid van hun burgemeester. De familie Oldenhof bleef in Ede wonen, maar moest de ambtswoning verlaten en vestigde zich in de toen pas aangelegde Componistenbuurt: Sweelincklaan 17. Oldenhof overleed op donderdag 11 april 1985 in het verzorgingshuis De Klinkenberg waar hij de laatste jaren van zijn leven verbleef. 

Getoonde foto
GA10989