Streekziekenhuis

Streekziekenhuis

Al in 1944 spraken vertegenwoordigers van het Edese (Juliana), Bennekomse (Bethanië), Wageningse (Pieter Pauw) en Veenendaalse (Juliana) ziekenhuis over de mogelijkheden om na de oorlog tot één gezamenlijk ziekenhuis te komen. Een logische stap omdat dezelfde specialisten veelal in alle vier de ziekenhuizen werkten.

De gemeentebesturen van Ede, Amerongen, Leersum, Rhenen, Veenendaal en Wageningen steunden het idee, maar werden het vervolgens niet eens over de vestigingsplaats en vooral niet over de (religieuze) identiteit van het toekomstige ziekenhuis.

Kerken
Wat de gemeentebesturen niet lukte, kregen de kerken wel voor elkaar. In oktober 1946 werd een voorlopig stichtingsbestuur opgericht door vertegenwoordigers van Hervormde en Gereformeerde kerken uit de regio. Al twee maanden later werd de oprichting van een protestants-christelijk Streekziekenhuis officieel beklonken en werd financiële steun gewaarborgd. Elke kerk die aan het initiatief meewerkte kreeg één vertegenwoordiger in de Raad van Toezicht. Uit hun midden werd het bestuur van de stichting gekozen; ds. B.N.B. Bouthoorn werd de eerste voorzitter.

Vestiging
Een vestigingsplaats voor het ziekenhuis was snel gevonden. De stichting kreeg de beschikking over een terrein, groot ca. 4 hectare, op het landgoed Hoekelum. Het terrein was door baron Van Wassenaer geschonken aan de Johanniter Orde, voor uitbreiding van het bestaande ziekenhuis Bethanië. Deze plaats kreeg de goedkeuring van de Geneeskundige Inspectie en in 1948 hechtte minister W. Drees zijn goedkeuring aan de bouw van het Streekziekenhuis in Bennekom.

Zelfstandig
De gemeente Wageningen en het bestuur van het Veenendaalse ziekenhuis waren niet gelukkig met deze, in hun ogen, snelle beslissing van de regering. In december 1950 riep het Ministerie van Sociale Zaken en Volksgezondheid de betrokken gemeenten op samen te werken. Een deel van de gemeenten en zelfs Gedeputeerde Staten van zowel Gelderland, als Utrecht wezen garanties af. Daarop besloot in 1953 de Rijks Ziekenhuiscommissie te adviseren het ziekenhuis niet te bouwen. De Raad van Toezicht van de Stichting Protestants-Christelijk Streekziekenhuis (vertegenwoordigend 25 kerken) besloot daarom in augustus 1953 zelfstandig en zonder rijkssteun te gaan bouwen.

Opening
De bouwplannen voor het ziekenhuis moesten wel stevig worden aangepast omdat men zeker 40% rijkssteun misliep. Gemeentegaranties werden uiteindelijk toch gegeven en wekelijkse collectes in de kerken brachten maar liefst 800.000 gulden op. De samenwerking met de Johanniter Orde verliep goed en in 1954 kon met de bouw van een ziekenhuis met 225 bedden worden begonnen. Op 4 juli 1957 werd het Streekziekenhuis officieel geopend door de landscommandeur van de Johanniter Orde, Z.K.H. Prins Bernhard. Het Streekziekenhuis was weliswaar geen Johanniterziekenhuis, maar kreeg van de Orde wel toestemming om het embleem te blijven voeren. Patiënten en apparatuur van het ziekenhuis Bethanië in Bennekom werden overgebracht naar het nieuwe ziekenhuis.

Fusie
In 1977 kreeg de Gelderse Vallei een officiële status als regio voor gezondheidsvoorzieningen. Hierin paste het ziekenhuis Gelderse Vallei, zoals het vanaf dat moment zou gaan heten, perfect. In 1987 fuseerden het Julianaziekenhuis in Ede, het Streekziekenhuis in Bennekom en het Pieter Pauwziekenhuis in Wageningen. De verschillende ziekenhuizen kregen de toevoegingen van respectievelijk locatie Ede, locatie Bennekom en locatie Wageningen. In 1990 kwam daar, na de fusie met het Julianaziekenhuis in Veenendaal, de locatie Veenendaal nog bij. Ook de medische staven werden samengevoegd tot één staf.

Speciale verpleging
Al snel na de opening van het Streekziekenhuis ontstond behoefte aan gespecialiseerde verpleging. In 1966 opende Prins Bernhard het verpleeghuis voor geestelijk beperkte bejaarden ‘De Breukelderhof’, en in 1973 werd het centrum voor reactivering van langdurig zieken ‘De Halderhof’’ geopend (weer door Prins Bernhard). De Hoven deelden met het ziekenhuis gezamenlijke voorzieningen en diensten. Toen de ziekenhuizen in de Gelderse Vallei fuseerden in 1987 kwamen de Hoven los te staan van het Streekziekenhuis en vormden later één stichting, die inmiddels onderdeel uitmaakt van de stichting ‘Opella’.

Verbouwing
In de jaren 1980/1981 werd het ziekenhuis flink verbouwd en gemoderniseerd; de ziekenhuis- apotheek werd vergroot, de ontvangsthal, met hoofdingang, werd aangepast, evenals de ambulance-ingang. De administratieve ruimten en het laboratorium werden verplaatst en er werden twee operatiekamers bijgebouwd. Als derde ziekenhuis in Nederland kreeg het Streekziekenhuis een speciale afdeling voor pijnbestrijding. De eigen opleidingsschool werd verplaatst naar de Prinsenakkerschool, waardoor er meer ruimte in het zusterhuis ontstond.

Sluiting
Al jarenlang werd beraadslaagd om te komen tot één, compleet ziekenhuis. De gemeente Ede had hiervoor al geruime tijd bouwgrond gereserveerd. In 1993 werd groen licht verkregen voor de nieuwbouw en in juni 1997 ging de eerste paal in de grond. In september 2000 was het nieuwe ‘Gelderse Vallei Ziekenhuis’ gereed. De verhuizing van de laatste patiënten van het Streekziekenhuis naar de nieuwe locatie vond op 25 september 2000 in alle vroegte plaats, waarmee na een periode van drieenveertig jaar een einde kwam aan het bestaan van dit ziekenhuis. 

In Bennekom werd het gebouw van het Streekziekenhuis grotendeels gesloopt en is het terrein omgedoopt tot Baron van Wassenaerpark. Hier verrijst, in opdracht van ‘Opella’, in 2009/2010 een nieuwe wijk waar de bewoners van bejaardencentrum Beringhem en veel bewoners van de Breukelderhof en de Halderhof gaan wonen.

Getoonde foto
GA01034