Kok - Ede (Deli XL)

Kok - Ede (Deli XL)

In mei 1949 verhuist een jonge man, 25 jaar oud, uit Spanbroek naar Ede. De Westfries Cor Kok wil op de Veluwe als zelfstandig ondernemer aan de slag. Dertig jaar later is zijn bedrijf de op twee na grootste werkgever van Ede.

Cornelis Johannes Kok begint een bedrijfje dat zich toelegt op het verpakken van levensmiddelen, zoals rijst, havermout en peulvruchten. Daarnaast maakt men puddingpoeders en meelproducten. Zijn afnemers zijn kruideniers, die tot dan veelal deze waren ‘los’ verkopen.

Kruideniers
Cor Kok maakt al als kind kennis met het kruideniersvak in de winkel van zijn grootouders. Op 15-jarige leeftijd komt hij in betrekking bij een kruidenier in Heerhugowaard, daarna gaat hij werken bij een kruideniersbedrijf in Spanbroek. Later komt hij in dienst van een groothandel in Opmeer, waar hij onder andere verpakkingslijnen voor verpakte kruidenierswaren opzet. De voornaamste reden van zijn komst naar Ede is dat in Noord-Holland al van oudsher levensmiddelen worden geproduceerd en Kok in centraal Nederland een goed werkterrein ziet.

Fiets
Cor Kok huurt woon- en bedrijfsruimte in een pand aan de Klaas Katerlaan in Ede. Hoewel er zeer hard gewerkt dient te worden is het bedrijf van begin af aan een groot succes. Al snel worden enkele productiemedewerkers aangenomen. Er worden twee vertegenwoordigers aangesteld, die per fiets en soms (deels) per trein de afnemers bezoeken. Ook het goederentransport gaat per bakfiets en per trein, totdat een kleine (gebruikte) bestelwagen kan worden aangeschaft. Aan het bedrijf wordt een inpakafdeling verbonden en een groothandel in levensmiddelen.

Pudding
Langzaam maar zeker verlegt Kok het accent van zijn activiteiten naar de productie van puddingpoeders, waarbij de zuivelfabrieken, waarvoor speciale vlapoeders worden gemaakt, een interessante markt vormen. En zo ontstaat ‘Kok’s Puddingpoeder- en Meelproductenfabriek’. In 1950 wordt een omzet van een half miljoen kilo bereikt. Deze successen vormen de basis, van waaruit het bedrijf zich verder kan ontwikkelen en die Cor Kok de bijnaam ‘Pudding-Kok’ oplevert. Leveringen aan kruideniersbedrijven worden ondertussen minder.

Panden
Het pand aan de Klaas Katerlaan wordt spoedig te klein en Kok huurt panden bij aan de Verlengde Maanderweg, de Torenstraat, de Molenstraat en het Banckertplein in Ede. Om aan deze versnippering een einde te maken wordt aan de Zuidelijke Spoorstraat in Ede een heel nieuw pand gebouwd, dat in 1960 in gebruik wordt genomen. De groei zit er goed in; na drie jaar wordt een bedrijfsgebouw gekocht aan de Waterlooweg in Ede. Nog eens drie jaar later besluit men de voormalige zuivelfabriek ‘De Hoop’ aan de Molenstraat in Bennekom te kopen en als pakhuis in te richten. In 1970 wordt een centrale expeditie gebouwd aan de Morsestraat in Ede. Om alle bedrijfsactiviteiten op een plaats onder te brengen  wordt een zeer royale behuizing aan de Frankeneng gebouwd. Minister A.P.J.M.M. van der Stee (Landbouw en Visserij) opent het complex op 24 oktober 1974. Het bedrijf is nog steeds op deze plaats te vinden.

Organisatie
In mei 1949 wordt het bedrijf ingeschreven bij de Kamer van Koophandel in Arnhem als eenmanszaak. In 1963 wordt het bedrijf omgezet in een naamloze vennootschap: Kok-Ede N.V. In 1970 wordt dit gewijzigd in een besloten vennootschap, als werkmaatschappij van een coöperatieve holding. Kok verkoopt dan zijn bedrijf aan Cebeco Handelsraad (60%) en Melkunie (40%). Op 19 juni 1981 neemt oprichter Cor Kok afscheid van ‘zijn’ bedrijf. Als in 1985 het Aholdconcern het hele aandelenpakket overneemt, wordt Kok-Ede een zelfstandige B.V. binnen Grootverbruik Ahold (GVA) en wordt de bedrijfsnaam gehandhaafd. Als Ahold in 2000 de horecagroothandel Gastronoom overneemt en samenvoegt met Kok/GVA wordt de bedrijfsnaam gewijzigd in ‘Deli XL’. In 2005 wordt The Bidvest Group Ltd uit Zuid-Afrika de nieuwe eigenaar van Deli XL.

Dat het hart van Cor Kok nog altijd blijft uitgaan naar het kruideniersvak bewijst een zorgvuldig bijeen gespaard kruidenierswinkeltje. Een winkeltje in de stijl van begin 1900 is gerestaureerd en deels historisch nagemaakt. In januari 2001 schenkt Kok het winkeltje aan het Kijk- en Luistermuseum in Bennekom. Het winkeltje neemt een prominente plaats in bij het museum en bezoekers kunnen er ouderwets snoepgoed kopen. 

Getoonde foto
GA35752