Kasteel Hoekelum

Kasteel Hoekelum

 
Locatie:Bennekom, Edeseweg

Periode: ca. 1325  - heden

Hoekelum kent een rijke en lange historie; het oudste stenen gebouw ter plekke dateert uit ca. 1325.  In 1396 werd het kasteel bewoond door ene Randolf de Jager, de eerste bekende jagermeester van Hoekelum. In die tijd was het ‘alde goet tot Hoeckulem’ vele malen groter dan dat het nu is, wel zo'n 2000 hectare. 

De familie De Jager had naast het kasteel ook het bijbehorende koetshuis, een boerderijtje, een herenhuis, de kapel, het prieel en de ijskelder in bezit. Rond 1400 is de naam ‘van Hoekelum’ in gebruik genomen door de familie. Het was een leen van de hertog van Gelre en aan dit leen was het erfelijk ambt van jagermeester van de Veluwe verbonden. Aan het eind van de vijftiende eeuw ging dit ambt voor de bewoners verloren en daalde het aanzien van Hoekelum. Landbouw werd nu de belangrijkste functie van het goed.

Het landgoed werd in 1542 verkocht aan Hendrick van Poelwijck, die een nieuw huis liet bouwen, waarvan de keldergewelven ten dele bewaard zijn gebleven. In de zeventiende eeuw ging Hoekelum enkele keren in andere handen over. In 1695 verwerft Hessel van Lawick het kasteel en landgoed. Na deze verkoop wisselt Hoekelum alleen nog maar door vererving van eigenaar. Hessel van Lawick laat  Hoekelum na aan Sibilla Elisabeth van Balveren. Zij laat het huis afbreken en herbouwen in de huidige vierkante vorm. Hierbij wordt gebruik gemaakt van oud muurwerk. Bij deze verbouwing, in 1735, moet ook de huidige conferentiezaal gebouwd zijn. Haar wapen werd in het fronton aan de voorgevel aangebracht.

In 1819 komt Hoekelum in het bezit van de familie Van Wassenaer, één van de oudste adellijke geslachten van ons land. In 1846-1849 liet Otto baron van Wassenaer van Catwijk wijzigingen uitvoeren. Het huis kreeg een nieuw dak en er werd een nieuwe ingangspartij met een torentje aan de voorgevel toegevoegd. Het interieur werd rond 1914 ingrijpend gemoderniseerd. 

De laatste baron Van Wassenaer bewoont het kasteel tot 1946. Tijdens de oorlogsjaren tussen 1940 en 1945 wordt de familie door de bezetter gedwongen het huis te verlaten. Na de bevrijding blijkt er veel inwendige schade te zijn toegebracht aan het huis, echter veel meubilair en schilderijen zijn gespaard gebleven. Het kasteel wordt door de baron hersteld; twee weken na het herstel van het kasteel, sterft hij. Hij laat Hoekelum na aan zijn oudste dochter.

Vanaf 1988 is het Landgoed Hoekelum in bezit van het Geldersch Landschap en wordt sindsdien beheerd door de Stichting Gelderse Kasteelen. Het doet dienst als conferentieoord en wordt gebruikt voor trouwerijen, partijen en recepties. 

De landschappelijke aanleg van de tuinen stamt uit de negentiende eeuw. Typerend voor deze stijl zijn de slingerpaden en de gebogen waterloop. Ook de gegroepeerde bomen en parkweides met heuvelpartijen en vijvers, een rotshuisje en een paviljoen zijn in deze stijl aangelegd.

Het landgoed is vrij toegankelijk, het huis en directe omgeving zijn niet toegankelijk voor het publiek. Op het terrein van het kasteel staan een in 1852 gebouwde villa ‘Noordeinde’, het koetshuis uit 1858 en een boerderij. Het huidige terrein is ca. 112 hectare groot.

Getoonde foto
CO50298

 
Rubriek:Infrastructuur en woningbouw
Trefwoorden:Kastelen, Landgoederen, Congrescentra
 
Gebruikte bronnen
Heitink, C.A. Kasteel en landgoed Hoekelum : een veelzijdige geschiedenis.https://hdl.handle.net/21.12142/GEB25159925
Gijt, H. de Kasteel Hoekelum, oud en nieuw : De geschiedenis van het kasteel en zijn bewoners : Deel I : Teksthttps://hdl.handle.net/21.12142/GEB25161656
Brunekreef, C. Hoekelum : dat alde goethttps://hdl.handle.net/21.12142/GEB25168279
De Veluwe : eene wandeling van O.G. Heldring en R.H. Graadt Jonckers.https://hdl.handle.net/21.12142/GEB25173653
Sijm, J.J.M. Hoekelum en Sijsselt : verleden, heden en toekomsthttps://hdl.handle.net/21.12142/GEB25173941
Woudsma, G. Van Bero tot Bello : fragmenten uit de historie van Bennekomhttps://hdl.handle.net/21.12142/GEB25161876
1001 Documentatieverzameling Gemeentearchief Ede, map 5.2https://hdl.handle.net/21.12142/GEB31482681
1002 Documentatieverzameling G.J. Kesteloo, ca. 1970-1994, nr. 66https://hdl.handle.net/21.12142/GEB31483414
1003 Documentatieverzameling C. Hartgers, (1944) 1957-1989 nr. 33https://hdl.handle.net/21.12142/GEB31482495
4 Buurt Bennekomhttps://hdl.handle.net/21.12142/GEB31558663
 
Gerelateerde verhalen
Ambtsjonkers
Bennekom, een historische schets
Kasteel Harsselo
Villa Klein Vossenhol
Villa Oud Vossenhol
Landgoed Nergena

Geschreven door Henk M. Klaassen op 5/2008


Locatie op kaart