Kasteel Harsselo

Kasteel Harsselo

Kasteel Harsselo heeft een 700-jarige historie: de naam wordt voor het eerst genoemd in 1301 als ‘wachtpost’ tegen invallen vanuit het Sticht. In de zestiende eeuw groeit het gebouw uit tot kasteel, welk in 1814 wordt gesloopt. In 2003 wordt Harsselo ‘teruggevonden’.

In de ‘Kraats’ (ten westen van Bennekom) herinnnert alleen een tot boerderij omgebouwd poortgebouw aan het vroegere kasteel. Achter deze boerderij, aan de Harsloweg, lag het kasteel Harsselo, ook wel Harslo of Hersloe genoemd. Archeologen hebben in 2003 de precieze plaats bepaald van de gebouwen en de omringende slotgracht. Het was een fors bouwwerk, strategisch gelegen op hogere zandgronden, omringd door drassige venen. Het oorspronkelijke gebouw was belangrijk in de verdediging van Gelre tegen aanvallen vanuit het Sticht; de Hertog van Gelre en de Bisschop van Utrecht waren bepaald geen vrienden! Tot de verdedigingslinie behoorden ook de twee andere Bennekomse kastelen Nergena en Hoekelum.

Van Boekop
Toen de verdediging tegen de Stichtse benden de heren van Harslo te moeilijk viel, werd het goed overgedragen aan de heer van ‘Doorwerth’. In 1389 kreeg de bewoner, Rutger van Randwijck, het in leen terug. Na 1463 kwam het goed in handen van de familie Van Boekop, die de versterkte boerderij lieten ombouwen tot een kasteel. Bij het kasteel hoorde ook een molen (op De Laar). De afmetingen van het landgoed zijn door de eeuwen heen nagenoeg gelijk gebleven: ca. 100 hectare. De familie Van Boekop bleef lang in het bezit van het landgoed en heeft in Bennekom en omgeving jaren lang grote invloed uitgeoefend. Later zijn ze zich Van Boekop tot Harselo gaan noemen. Verschillende grafstenen in de oude dorpskerk herinneren nog aan dit geslacht.

Verval
In het begin van de 17^e eeuw kwam Harsselo in het bezit van de familie Van Eck, die ook het landgoed Nergena bezaten. Wegens schulden verkochten de Van Ecks het landgoed aan de Van Arnhems. Johan van Arnhem was burgemeester van Arnhem en ambtsjonker van Ede. Hij woonde maar zo nu en dan op Harsselo en het kasteel raak enigszins in verval. Nog weer later werd de familie Torck en baron Van Pallandt de eigenaar. Omdat deze laatste bezitters er niet zelf woonden, maar het huis met tussenpozen verhuurden, raakte Harsselo steeds meer in verval.

In 1814 was het kasteel zo bouwvallig geworden dat  het werd afgebroken. Helaas bestond er toen nog geen monumentenzorg. Alleen het poorthuis werd gespaard; dit werd later verbouwd tot boerderij. In 1901 verdween Harsselo definitief van de kaart, toen de erfgenamen van Van Pallandt tot Keppel de grond in delen openbaar verkochten.

Getoonde foto
GA28917