Fietsroutes

Fietsroutes

Periode: 1920 tot heden.

Wanneer de eerste fietsroute in de gemeente Ede op papier is gezet valt niet meer te achterhalen. Naar schatting was dat in het begin van de jaren ’20 van de twintigste eeuw. Tot die tijd was het toerisme op de Veluwe voorbehouden aan welgestelden, die voor hun vervoer gebruik maakten van auto’s of rijtuigen.

Na de Eerste Wereldoorlog kregen werknemers langzamerhand meer vrije tijd en werd fietsen, mede dankzij comfortabelere rijwielen, steeds populairder. Het aantal pensions in Ede en omgeving groeide sterk. De crisisjaren en de Tweede Wereldoorlog zorgden voor een onderbreking in de groei van het toerisme.

VVV’s
Vanaf het einde van de 19^e eeuw werden overal Verenigingen voor Vreemdelingenverkeer opgericht. In Bennekom was dat in 1895, in Ede 1897, in Lunteren 1906 en in Otterlo in 1935. In een folder uit 1937 prees het bestuur van de VVV ons dorp als volgt aan: “Vreemdeling!  Gij, die naar Ede komt, weet, dat U welkom bent in het land van natuurschoon, van heide en bosch in groote uitgestrektheden, en weest overtuigt, dat gij alles genieten kunt!”. Het mag duidelijk zijn dat fietsroutes uitstekend aansloten bij deze aanbeveling.

Fietstochten
In een gids uitgegeven door de VVV in Ede uit 1930 werden acht fietstochten beschreven. Deze waren samengesteld door de bekende (Lunterse) Veluwe-kenner en publicist Jac. Gazenbeek. De routes voerden naar: 1. Barneveld, 2. Wekerom/De Valk, 3. Otterlo, 4. De Kreel, 5. Wolfheze, 6. Veenendaal, 7. Renkum en 8. Ederveen. Start en eindpunt is steeds het centrum van Ede. Deze tochten staan ook beschreven in het ‘Reisboek voor de Provincie Gelderland’, eerste uitgave 1932. Zeven jaar later, in 1937, telde een Edese VVV-gids 12 tochten, in lengte variërend van 13 tot 30 kilometer. De toegevoegde routes voerden o.a. naar de Goudsberg en de Koepel, naar de Wageningse Berg en naar Oud Reemst. Naast het beschikbaar stellen van deze routes werden er door de VVV fietstochten georganiseerd onder deskundige leiding, teneinde talloze pensiongasten te leren ‘hoe zij de natuur moesten verkennen!’.

ANWB
De ANWB (opgericht in 1883) begon in 1919 met het plaatsen van de bekende ‘paddestoelen’. De eerste kwam in Baarn te staan. Wanneer de eerste ANWB-paddestoelen op de Veluwe verschenen is niet duidelijk. Feit is wel dat ze in een grote behoefte hebben voorzien en de recreant menigmaal je juiste richting hebben gewezen. Bordjes met aanduidingen van fietsroutes (waarmee je dus weer op het startpunt terugkwam) zijn pas na de Tweede Wereldoorlog verschenen.

Thema’s
In de loop der jaren werden steeds meer fietsroutes uitgezet, die een bepaald thema hadden, zoals de kastelen- of molenroute. Maar ook minder voor de handliggende thema’s werden verkozen. Zo kwam er in 1984 de ‘Wonderbomen-route’, samengesteld door de bekende Edenaar (oud-wethouder) Marten Wiegeraadt. Tientallen markante bomen in Bennekom, Ede en Lunteren werden op het VVV-kaartje met deze tocht (50 km) beschreven. Een jaar later verscheen een bundel met twaalf educatieve fietstochten die veel informatie over het landschapsbeeld gaven, met veel geografische gegevens. In 1962 opende de ANWB drie bewegwijzerde routes, van elk 100 à 120 kilometer lang, op de Veluwe. De Zuid-Veluwe route liep voor een groot deel over Ede’s grondgebied. De kaarten van deze routes gaven ook duidelijk de plaatsen aan waar de fietstocht kon worden onderbroken en attractieve wandelingen konden worden gemaakt.

Rijwielpadvereniging
Naast de fietsroutes die gebruik maakten van bestaande paden en wegen ontstond er ook een samenwerkingsverband op de Zuid-Veluwe om de aanleg van fietspaden te bevorderen. In 1951 kwamen de gemeenten Arnhem, Renkum, Rheden, Rozendaal, Wageningen en Ede tot een samenwerkingsverband voor (gecoördineerde) aanleg en onderhoud van rijwielpaden. De vereniging subsidieerde daarnaast de betrokken VVV’s voor promotie van het fietstoerisme. Toen de taken in 1986 werden overgedragen aan de Recreatiegemeenschap Veluwe kende de vereniging 43 rijwielpaden met een totale lengte van 134 km. Hiervan lagen 17 paden met een gezamenlijke lengte van 55 km in de gemeente Ede.

Fiets- en wandelroutes
Op de website https://www.bezoek-ede.nl/  vindt u fiets- en wandelroutes, die ook te downloaden zijn. Vanuit diverse punten in de gemeente kan men starten voor tochten met een totale lengte van maar liefst 1630 kilometer! Bovendien kent het Nationale Park De Hoge Veluwe nog eens 43 kilometer extra fietspad.

Getoonde foto
GA40192