Doesburgermolen

Doesburgermolen

 
Locatie:Ede, Doesburgermolenweg 2
Periode:1400

De Doesburgermolen is een zogenaamde `standerdmolen` en is de oudste in zijn soort in Europa. Kenmerkend voor het type "standerdmolen" is het rechthoekig molenhuis, dat op een zware verticale houten spil, de zogenaamde `standerd` rust. In de standerd staat het jaartal 1471 gesneden. Dit is niet het oorspronkelijke bouwjaar van de Doesburgermolen, misschien wel van een deel van de huidige opbouw. Historisch (bouw)onderzoek moet nog het juiste bouwjaar boven water brengen. 

Bouwjaar
Over het bouwjaar van de Doesburgermolen is helaas niet exact iets met zekerheid te zeggen. Omdat voor de molens in de middeleeuwen een `windrecht` betaald moest worden, omdat het onder de 'regalia' viel, en men dit betaalde aan de hertog van Gelre, kan met recht beweerd worden, dat de Doesburgermolen zeer oud is. De molen wordt voor het eerst – voor zover ons bekend - genoemd in de akte van `heerlijck` molenrecht vanwege de heren van Kernhem in 1401.
De Doesburgermolen is een zogenaamde 'standerdmolen' en is de oudste in zijn soort in Europa.

In de standerd staat het jaartal 1471 gesneden. Dit is niet het oorspronkelijke stichtingsjaar van de Doesburgermolen, misschien wel van een deel van de huidige opbouw. Historisch (bouw)onderzoek moet  nog het juiste stichtingsjaar boven water brengen.
Kenmerkend voor het type 'standerdmolen' is het rechthoekig molenhuis, dat op een zware verticale houten spil, de zogenaamde 'standerd' rust.

Restauraties
De Doesburgermolen heeft men diverse keren moeten restaureren. In het begin van de jaren dertig van de twintigste eeuw was de toestand van de molen zo slecht, dat zonder hulp van buitenaf de molen niet meer te redden was. De bekende schrijver Jacques Gazenbeek richtte een comité op. Leerlingen van een middelbare technische school te Amsterdam hebben uiteindelijk, onder leiding van de heer Jellema, de molen voor sloop behoed.

Na een storm in het voorjaar van 1949 brak één van de wieken van de molen. Ook toen werd een comité opgericht tot herstel van de molen waarin notaris Westhoff uit Lunteren (als voorzitter) en de leden Jac. Gazenbeek uit Lunteren, ir. M.M. van Hoffen uit Bennekom, H. Hoolboom en H. Wigman zitting hadden.

Tijdens de raadsvergadering van 23 mei 1950 besloot de gemeente Ede de molen te kopen voor een bedrag van zeventienhonderd gulden. Door omstandigheden duurde het geruime tijd, voordat de restaurateur Hub. Adriaensen te Weert met de restauratiewerkzaamheden begon. Op 31 mei 1952 stelde de toenmalige burgemeester H.M. Oldenhof de molen weer in bedrijf.
In de jaren 1968/1969 volgde weer een restauratie en ook in de jaren tachtig verving men verschillende onderdelen.

Eigenaren 
Tot 1713       - De heren van Kernhem
1713-1736         - E.G. van Gelder
1737-1752         - J.D. Muller
1753-1857         - Familie Tijsseling
1857-1896         - J.A. Ross
1896-1919         - Familie Van de Craats
1919-1920         - G. van de Wetering
1920-1950         - Familie Roelofsen
1950-heden       - Gemeente Ede

Getoonde foto
CO50105 

 
Rubriek:Infrastructuur en woningbouw
Trefwoorden:Molens
 
Gebruikte bronnen
1001 Documentatieverzameling Gemeentearchief Ede, map 5.1https://hdl.handle.net/21.12142/GEB31482681
100 Comité Doesburgermolen , 1949 - 1953https://hdl.handle.net/21.12142/GEB31483328
Wijnia, A. De Doesburger Molen, Edehttps://hdl.handle.net/21.12142/GEB25188867
Gelders molenboek : samengest. in opdracht van het Provinciaal bestuur van Gelderlandhttps://hdl.handle.net/21.12142/GEB25168262
Oostendorp, C.S. Scriptie Hollandse molenshttps://hdl.handle.net/21.12142/GEB25169104
Zesde jaarboek van De Hollandsche Molen, vereeniging tot behoud van molens in Nederland : 1957-1960https://hdl.handle.net/21.12142/GEB25169415
Windmolens in Ede : ons oudste industrieel erfgoedhttps://hdl.handle.net/21.12142/GEB25169317
 
Gerelateerde verhalen
Doesburgerbuurt
De Heetmolen
Keetmolen plus molenaarswoning
Molen De Hoop
Lana Mariana, de Harskampse molen
Walderveense Molen
Ir M.M. van Hoffen
Concordiamolen

Geschreven door Evert Somer op 2005


Locatie op kaart