Dijke, Mattheus Karel (Theo) van

Dijke, Mattheus Karel (Theo) van

Mattheus Karel (Theo) van Dijke werd geboren in Jaarsveld op 25 november 1923. Hij was de zoon van Kees van Dijke, schoolhoofd in Lopik en Kaatje Krijger, dochter van wethouder Mattheus Karel Krijger uit Poortvliet. Uit dit huwelijk werden twee kinderen geboren Pieter van Dijke (later Commissaris van de Koningin in Utrecht) en Theo. 

Van Dijke werd in 1941 ‘ambtenaar ter secretarie’ in Lopik. Tijdens de Tweede Wereldoorlog was hij actief bij de Landelijke Knokploegen. Na een mislukte overval op een distributiekantoor vluchtte hij naar Steenbergen waar hij zich in 1944 aansloot bij de Stoottroepen Brabant. Deze groep werd ingezet bij Moerdijk en in Zeeland. Ook werd hij enige tijd bij een Poolse legergroep ingedeeld. Na de oorlog ging hij als ambtenaar werken in Delft, waar hij met name belast was met cultuur en voorlichting. Van 1961 tot 1973 was hij burgemeester van Axel. Daarna van 1973 tot 1979 burgemeester van de Zuid-Hollandse stad Maassluis. 

Burgemeester van Ede
Op 3 januari 1979 werd Van Dijke door loco-burgemeester H. Alberts geïnstalleerd als burgemeester van Ede. De nieuwe burgemeester was getrouwd met Catharina van Dijk en het echtpaar had een dochter: Rianca. Zij woonden:  Op den berg 63. Van Dijke was lid van de Gereformeerde kerk en lid van de A.R.P. ( antirevolutionaire partij) later het CDA. 

Ede tijdens burgemeester Van Dijke 1979-1987
In deze periode breidde Ede zich verder uit. De nieuwe wijken Maandereng en Veldhuizen B werden gebouwd.  In november 1986 telde de gemeente Ede 90.000 inwoners. Aan de Breelaan verscheen een nieuw politiebureau en aan de Klinkenbergerweg een nieuwe brandweerkazerne. Op 23 oktober 1981 werd de Albertstunnel geopend, genoemd naar wethouder H. Alberts. Omdat de heer Alberts veel had bijgedragen aan de totstandkoming van deze tunnel, stelde NS het college van B&W voor om de onderdoorgang naar deze wethouder te vernoemen.

Onrust over militair oefenterrein in natuurgebied
In 1981 had Het Ministerie van Defensie plannen om grotendeels op het grondgebied van de gemeente Ede een Compagnies Oefen Terrein (COT) aan te leggen. Dit COT zou een oppervlakte beslaan van 1.000 hectare Het grootste terrein was eigendom van Defensie, de andere gebieden  moesten worden onteigend.
Het college van B & W reageerde positief op dit voornemen. Begin jaren tachtig werd in samenwerking met politieke partijen en milieugroeperingen de actie "COT-Ede Nee" georganiseerd als tegenwicht tegen de plannen de heide bij Ede in te richten als COT. Hoewel de bezwaren niet werden gehonoreerd bij de Raad van State, is het COT er uiteindelijk niet gekomen, als gevolg van het einde van de Koude Oorlog. 

Burgemeester Van Dijke en de zigeuner-kwestie
In 1978 werd de gemeente Ede door de rijksoverheid aangewezen als proefgemeente voor de integratie. Vijf zigeunergezinnen kwamen in de Maandereng terecht. Een deel van hen zorgde voor grote overlast. Burgemeester Van Dijke reageerde hierop heftig. Hij sprak: “ Dit zijn mensen met een volslagen criminele inslag. Alles wat de gemeente voor ze doet is boter aan de galg gesmeerd. Nederland heeft veel te veel buitenlanders toegelaten, daar krijg je vroeg of later problemen mee.” Dat was het begin van een heuse rel. De uitspraak van de burgemeester haalde de landelijke pers, vooral toen bleek dat de twee gezinnen in de Maandereng, die te veel last hadden van hun zigeunerburen op kosten van de gemeente mochten verhuizen en ook nog 3000 gulden meekregen voor een nieuwe inrichting. Een poging van de gemeente Ede om de kosten te verhalen op het Ministerie van Binnenlandse Zaken mislukte hopeloos. De ROM (vereniging voor het behartigen van belangen van zigeuners) sprak over racisme en diende een strafklacht in tegen de burgemeester in. Tot een veroordeling is het nooit gekomen, omdat de burgemeester verklaarde dat zijn woorden in de pers zonder de juiste context waren overgenomen en op de wijze verkeerd konden worden uitgelegd.

Burgemeester Van Dijke als persoon
Over burgemeester Van Dijke werd verschillend gedacht. Hij was geen strenge raadsvoorzitter en gaf de fracties soms wel erg veel ruimte om hun zegje te doen. Soms botste  hij hevig met vooral de linkse fracties. Hij vond dat er grenzen zijn aan de inspraak. De gemeenteraad beslist uiteindelijk. Maar de gemeente moest wel zijn besluiten goed aan de burgers uitleggen. De meeste mensen die de burgemeester ontmoetten vonden hem een fijn mens, vooral in de sociale omgang. Hij wilde gewoon zijn. Hij was veel bij openbare gelegenheden en stond erop koninklijke onderscheidingen persoonlijk uit te reiken. Hij stond open voor ideeën, maar heeft zich nooit politiek geprofileerd. De SGP vond dat bij hem van zijn christelijke achtergrond te weinig te merken was. Wethouder Alberts formuleerde het aldus: “In contacten met anderen heeft hij niet altijd een ieder kunnen gerieven”’. Evenals zijn voorgangers had hij een aantal nevenfuncties zoals: Commissaris van de Veluwse Nutsbedrijven, lid van het algemeen bestuur van de Politieopleidingsschool Noordoost Nederland te Lochem, voorzitter van de regionale brandweer en bestuurslid van een aantal plaatselijke verenigingen.

Burgemeester Van Dijke overleden
Op 6 mei 1987 verscheen burgemeester Van Dijke voor het laatst in het openbaar. Hij ontving koningin Beatrix tijdens een informeel werkbezoek aan de Juliana van Stolbergschool in Ede. Op 1 juni 1987 werd bekend gemaakt dat de burgemeester vanwege een ernstige ziekte zijn ambt neerlegde en dat hij niet meer zou terugkeren. Op 6 juni overleed hij na een kortstondig ziekbed op 63-jarige leef tijd. De week voor zijn overlijden had hij nog een operatie ondergaan in het Radboudziekenhuis in Nijmegen. Het overlijden van de burgemeester werd bekendgemaakt kort na de aanvang van de raadsvergadering waarin de meerjarenbegroting zou worden behandeld. Deze vergadering werd uitgesteld. Op  de avond van 7 juni werd de burgemeester in een bijzondere raadsvergadering herdacht. De begrafenis vond plaats in besloten kring, na een rouwdienst in de Gereformeerde Noorderkerk in Ede, die werd geleid door Ds. Harrie Dercksen.

Getoonde foto
GA23677