Derk Pereboom

Derk Pereboom

Derk Pereboom werd, als zoon van Bertus Pereboom en Gerharda Holland, geboren op 3 juni 1888 in Vriezenveen, maar verhuisde op jonge leeftijd naar Friesland. Vanuit de herenmode-zaak van zijn vader belandde hij in de import van kledingstoffen uit Engeland.

Op 6 juni 1914 trouwde Derk in Sneek met Martha Lucia Poppinga. Derk Pereboom werd tijdens de mobilisatie in de Eerste Wereldoorlog, als grenadier, overgeplaatst naar Ede. Hier bleef het paar wonen, eerst aan de Berkenlaan, later aan de Stationsweg (hoek Larixlaan). Het echtpaar zou acht kinderen krijgen, waarvan een dochter op jonge leeftijd overleed.

Veelzijdig
Derk Pereboom was een veelzijdige, betrokken man die vele functies bekleedde. Van beroep was hij koopman, acquisiteur en later hoofdbestuurslid van de Nederlandse Christelijke Radio Vereniging (N.C.R.V.). Daarnaast was hij medeoprichter van de Edesche Burgerwacht, voorzitter van de Vereniging Handel en Industrie, de Vereniging van Pluimveehouders, de Chr. Gymnastiekvereniging DOK, de Chr. ULO-school, het gereformeerde kerkkoor, het Oranje Comité en jarenlang voorzitter van het bestuur van het Marnix College. Namens de Anti Revolutionaire Partij  (A.R.P.) had hij zitting in de gemeenteraad van Ede. In 1937 kreeg Derk de leiding van de bouwcommissie voor de gereformeerde Beatrixkerk (aanvankelijk Zuiderkerk genoemd). In december 1938 schonk Pereboom een stuk grond in het Beatrixpark voor de bouw van deze kerk. 

N.C.R.V.
De meest in het oog springende activiteit van Derk was zijn functie als hoofdbestuurder van de N.C.R.V. Hij had de leiding over de afdeling propaganda; een activiteit die vanuit de bovenverdieping van zijn huis werd uitgevoerd. Op het hoogtepunt zetelde het propagandabureau van de N.C.R.V. met acht personen aan de Stationsweg te Ede. Pereboom gebruikte veelvuldig de film als communicatiemiddel, waarin uiteraard de christelijke strekking van de N.C.R.V. naar voren kwam. In 1930 schreef Derk het scenario voor de eerste promotiefilm van de N.C.R.V. met als titel ‘De klokken luiden’. Hiervoor werd zelfs een bus vol figuranten van Ede naar Hilversum gereden. Toen in de crisisjaren het ledenaantal terugliep kwam Pereboom met een voorstel om, naar voorbeeld van het Leger des Heils, een muziekkorps op te richten. Door geldgebrek eindigde dit ambitieuze plan in een stoffige kast.                                           

Onderscheidingen
Na de Tweede Wereldoorlog (waarin hij nog gegijzeld werd en opgesloten in Haaren) ging Pereboom door met zijn oude activiteiten en voegde daar nog nieuwe aan toe. Zoals: penningmeester van het provinciaal comité van de A.R.P., bestuursvoorzitter van bejaardencentrum het Maanderzand, bestuurslid werkgroep voor aanschaf van een Schaapskudde. De N.C.R.V. bleef zijn levenswerk; jarenlang pro deo, later met salaris. Pereboom organiseerde o.a. ’Landdagen’, die enorme aantallen bezoekers (tot 140.000!) trokken. De afdeling organisatie en propaganda van de N.C.R.V. bleef in Ede gevestigd op de bovenetage van het huis van de familie (villa ‘Vooglenzang’) tot 1965. Voor zijn grote verdiensten voor de Edese samenleving ontving Derk Pereboom tot twee maal toe een Koninklijke onderscheiding.

Omroep
De ‘wortels’ van de N.C.R.V. liggen voor een belangrijk deel in onze omgeving. Mr. Abraham van der Deure uit Bennekom  richtte samen met P.K. Dommenisse uit Maassluis de eerste Nederlandse omroepvereniging op. Vanaf de oprichting was Van der Deure  voorzitter van de N.C.R.V. Andere bestuursleden waren: Derk Pereboom, werkend vanuit Ede; P.C. Tolk, werkend vanuit Hilversum als programmaleider en eerste omroeper; en C.A. Keuning (directeur uitgeverij Zomer & Keuning) drukker omroepgids en ledenadministratie in Wageningen. In de beginjaren kwamen deze vier bestuursleden elke dinsdagavond bijeen bij Van der Deure thuis, eerst in huize ‘Delborgo’ en later in villa ‘Westereng’. Vanaf 1930 werd door het dagelijks bestuur van negen leden in Utrecht vergaderd.

Derk Pereboom werd 86 jaar oud. Hij stierf in Ede op 26 november 1974.

NB
Derk Pereboom dient niet verward te worden met Bertus Dirk Pereboom. Bertus (geboren in 1918) was de oudste zoon van Derk. Hij woonde later naast zijn vader aan de Stationsweg in de andere helft van de dubbele villa. Bertus had een drukkerij en was uitgever van het Edesch Nieuws- en Advertentieblad.

Getoonde foto
GA20981