Bodebus

Bodebus

Een bodebus was vroeger een onderscheidingsteken dat werd gedragen door boden die in dienst waren van overheden als de kamers van de Staten Generaal, provincies, gemeenten en waterschappen. De geschiedenis van de bodebus gaat terug tot de middeleeuwen. Boden, die berichten moesten overbrengen, droegen deze geschreven en met de zegel van de opdrachtgever voorziene stukken in een bus aan de gordel.  Later werd aan deze bodebus een schildje toegevoegd met het wapen van de instantie die de bode vertegenwoordigde. Vanaf die tijd werd de uitvoering steeds kostbaarder en hielden de zilversmeden zich bezig met het ontwerpen van nieuwe bodebussen. De bodebus veranderde zo in de loop van de tijd van een echte bus tot een (vaak rijkversierde) draaginsigne waaraan de bode herkenbaar was.

Ede kende eind achttiende eeuw vier busdragende boden; voor elk kerspel één (Een kerspel is een middelnederlandse benaming voor een kerkgemeente. Ontstaan in de 11^e of 12^e eeuw en vaak samenvallend met de grenzen van het ambt). In 1795 besloot het gemeentebestuur de vier ambtsboden te voorzien van een bodebus. Deze werden gemaakt door zilversmid J. van de Bergh in Arnhem.

De vier originele bodebussen uit 1795 hadden ongetwijfeld het wapen van Ede in het medaillon staan. Tijdens de overheersing van Napoleon I werd zijn wapen - de adelaar - gebruikt. De bodebus in de meest originele staat vertoont dit wapen. De ingekorte bus was opnieuw voorzien van het Edese wapen.

Na 1860 was er nog maar plaats voor één bode voor de hele gemeente Ede. Deze mocht wel fier zijn bodebus blijven dragen. Deze bus was voorzien van het Edese wapen, en enigszins ‘ingekort’ om het dragen praktischer te maken. De laatste gemeentebode die de bodebus tot circa 1950 heeft gedragen was chef-bode Kees de Klein. Drie van de bodebussen behoren al heel lang tot de collectie van het Historisch Museum Ede; de vierde completeert sinds 1993, na omzwervingen tot in Zwitserland, het kwartet in het museum.

Getoonde foto
GA29007