VVV

VVV

Periode: 1897 tot heden

Aan het eind van de negentiende eeuw kwam het toerisme in ons land langzaam op gang. Het waren voornamelijk de ‘grote lui’ die zich de weelde van een verblijf in hotel of pension konden permitteren. Pas na de Eerste Wereldoorlog werd een kortere of langere vakantie bereikbaar voor grote aantallen mensen.

Daarmee ontstond ook in veel plaatsen de wens om het eigen dorp of stad en omgeving te promoten en tegelijkertijd de plaatselijke belangen te bundelen. Het waren grotendeels de plaatselijke middenstanders die met elkaar initiatieven namen om verenigingen met dit doel op te richten. De eerste Vereniging voor Vreemdelingen Verkeer (VVV) van ons land werd op 22 februari 1885 opgericht in Valkenburg (L). De Veluwe trok van oudsher al veel rustzoekers, waarvoor hotels en later ook herstellingsoorden werden gebouwd. De komst, in 1902, van de spoorwegverbinding Ede-Nijkerk  maakte het zuidwestelijke deel van de Veluwe beter toegankelijk.

Ede
Het was burgemeester Jhr. F.S. Op ten Noort die in 1897 de aanzet gaf tot oprichting van de Edese  VVV. Op ten Noort was ook de eerste voorzitter van de vereniging, samen met onder anderen Mr. G.J. IJssel de Schepper (secretaris) en L. van Zoelen (penningmeester). Na 1920 ontstond behoefte aan goedkopere accommodaties; eerst pensions en later ook gemeubileerde kamers. In de crisisjaren (1929-1939) waren er vele kleine pensionhouders en kamerverhuurders die hiermee een welkome bijverdienste creëerden. Na de Tweede Wereldoorlog, toen vakantie met doorbetaling gemeengoed werd, nam de stroom vakantiegangers richting Ede sterk toe. Halverwege de jaren ’50 van de vorige eeuw werden de mogelijkheden voor kamperen flink uitgebreid. Bovendien nam in die tijd het dagtoerisme sterk toe. Er werd een ruimte in een villa aan de Amsterdamseweg als informatielokaal ingericht. Later werd een houten directiegebouw bij station Ede-Wageningen geplaatst. Het zelfde gebouwtje werd later aan de Achterdoelen geplaatst. In 1983 verhuisde het VVV-kantoor naar een nieuw gebouw aan de Achterdoelen, precies tegenover het houten keetje dat lang als zodanig dienst deed. Ter gelegenheid van de opening van dit kantoor werd een standbeeld onthuld (door wethouder G.W. Bos) van de Edese schaapsscheerder. Dit bronzen beeld werd ontworpen door de Bossche kunstenaar Klaas van Rosmalen.

Bennekom
In 1898 werd in Bennekom een VVV opgericht; als eerste voorzitter werd (bij acclamatie) benoemd de heer A.C. van Daalen, als secretaris J.L.J. Opmeer en als penningmeester J.H.T. van Heloma. De jaarlijkse contributie voor leden van de vereniging werd vastgesteld op één gulden vijftig. Aanvankelijk hield men zich niet alleen bezig met de bevordering van het toerisme, maar ook met belangenbehartiging van dorpelingen. Er werden voorstellen gedaan over straatverlichting en verbetering van paden en wegen. Ook zette men zich bijvoorbeeld in voor het behoud van de bomen op het kerkplein. Pogingen om samen te werken met de VVV’s van Ede of Wageningen over gidsen en kaarten liepen de eerste decennia op niets uit.

Lunteren
Lunteren kreeg zijn contacten met de rest van ons land vooral na 1900, toen het herstellingsoord voor onderwijzers daar werd gesticht. Na 1890 had het dorp een belangrijke uitbreiding aan bossen te zien gegeven. Het VVV werd hier in 1906 opgericht, de heer B. Wigman werd de eerste voorzitter. De komst van de spoorwegverbinding met een station in Lunteren maakte het dorp goed bereikbaar voor vakantiegangers. In 1937 kreeg Lunteren zijn zwembad, het ‘Bosbad’, en ook de bouw van de ‘Koepel’ maakte Lunteren aantrekkelijker voor toeristen.

Otterlo
Otterlo bleef lang een wat afgelegen dorp, dat pas in 1925 een autobusverbinding kreeg. De belangstelling voor Otterlo als recreatieoord ontstond echter pas, nadat het Nationale Park de Hoge Veluwe in 1935 werd opengesteld voor publiek. In datzelfde jaar werd, mede door ‘Otterlo’s Belang’ een VVV-kantoor opgericht. Ook de komst van recreatie- c.q. zwemplas ‘De Zanding’ (1936) maakte Otterlo aantrekkelijker voor het publiek. De heer J. Meijer was de eerste secretaris van het plaatselijke VVV-bestuur en tevens kantoorbeheerder. Omdat toen een groot deel van de gasten per openbaar vervoer kwam (lees autobus) brachten de medewerk(st)ers soms vakantiegangers achterop de fiets naar hun bestemming.

Heideweek
Het initiatief tot het organiseren van een Heideweek werd in 1935 genomen door het bestuur van de Edese VVV. Vooral voorzitter G.J. Smits was de grote animator, die ook met het idee kwam een Heidekoningin in het leven te roepen. Ondanks het feit dat men middenin de crisisjaren zat, sloeg het idee toch direct aan. De start van de Heideweek in 1935 werd grondig voorbereid: behalve een erecomité waren er onder andere commissies voor de reclame, de financiën, het bloemencorso, het openluchtspel, de sport, de straatversiering en de toertochten. De belangrijkste steunpilaren voor de organisatie van deze eerste Heideweek waren de VVV èn ‘het garnizoen’. Inmiddels is de Heideweek uitgegroeid tot een van de grootste toeristische activiteiten van Ede, waaraan ook de buitendorpen hun steentje bijdragen.

ELBO
In juni 1948 kwamen de onafhankelijke VVV’s, Ede/Lunteren/Bennekom/Otterlo (ELBO) bijeen om een gezamenlijke VVV-gids te maken. Nadat dit project geslaagd was, vroegen de verenigingen zich af of er niet meer activiteiten gebundeld konden worden. Zo ontstond de ELBO, met als eerste directeur A. van der Velde en als eerste voorzitter ir. B. Wigman. Men ontwikkelde enthousiast allerlei plannen voor advertentiecampagnes, folders, vakantiegidsen, een propagandafilm, een maandagenda, en zo voort. Twaalf jaar later werd de vereniging een stichting, die in 1991 de naam ‘Streek-VVV Zuidwest Veluwe’ kreeg. W.F. (Wim) Jacobs werd, na Cees van Barneveld, directeur van de nieuwe organisatie.

VBT
De stichting ‘Veluws Bureau voor Toerisme’ houdt zich bezig met de toeristische marketing en promotie van de Veluwe. Sinds 1 januari 2010 werken alle VVV’s van de zestien Veluwse gemeenten samen, vanuit het hoofdkantoor in Apeldoorn. Eén organisatie met een groot aantal VVV-winkels en folderposten op de Veluwe, met in totaal circa 100 personeelsleden. Hieronder vallen het kantoor in Ede en de agentschappen in Bennekom, Lunteren, Otterlo en ook Harskamp.

Stadswinkel
Eind december 2013 is de ‘Stadswinkel Ede’ gerealiseerd in het pand van Cultura. De Stadswinkel is opgezet als dé ontmoetingsplek van Ede. Deelnemers zijn Cultura, Nieuwbouw Info Ede, Stichting Binnenstadsmanagement, de Bibliotheek, Cultura Café en kunstuitleen Artlease. De VVV-Ede heeft hierin een informatiekantoor ingericht.

Getoonde foto
CO50118